Zaburzenia integracji sensorycznej a trudności z przyjmowaniem pokarmów

Przyjmowanie pokarmów to odczuwanie przyjemności, delektowanie się smakiem i zapachem ale to też relacje społeczne a także zdrowie. Dlatego zaburzenia karmienia zasługują na szczególne wsparcie terapeutyczne .

Problemy z jedzeniem i awersje pokarmowe mogą wynikać z wielu czynników. W niektórych przypadkach nieumiejętność próbowania nowych potraw i niechęć wobec nich ma podłoże fizyczne, neurologiczne i sensoryczne.

Dzieci z zburzeniami integracji sensorycznej mogą demonstrować jeden lub nawet kilka nieprawidłowości w obrębie procesów pokarmowych. Wśród najczęstszych wyróżniamy:

• nadwrażliwość na bodźce słuchowe powodująca niechęć do spożywania pokarmów, które w trakcie gryzienia czy żucia wydają dźwięki, przykładowo dziecko prezentujące ten typ może unikać produktów chrupkich,
• nadwrażliwość dotykowa w obrębie dłoni i twarzy, a także wewnątrz jamy ustnej: w zależności od tego, które partie ciała obejmuje nadreaktywność dotykowa, dziecko może unikać bezpośredniego kontaktu z jedzeniem, może unikać okazji do brudzenia się, jak również może tolerować tylko pewne konsystencje i faktury, dosyć często obserwuje się wzmożony odruch wymiotny, a także tendencję do krztuszenia się i dławienia,
• wzmożona reakcja na zapachy otoczenia, ze szczególnym uwzględnieniem pokarmów,
• wybiórczość pokarmową: dziecko ogranicza swoją dietę, a czynnikiem decydującym o wykluczeniu jest smak, zapach, tekstura, temperatura, kolor, wygląd, a nawet marka produktu,
• ograniczona zdolność lub brak zdolności usiedzenia przy stole, w jednym miejscu, w trakcie przyjmowania pokarmów, dziecko jest nieustannie w ruchu i jest zdolne przyjmować pokarm tylko kiedy się porusza,
• słaba świadomość sensoryczna: dziecko, które słabo czuje może umieszczać zbyt dużą ilość pokarmu w jamie ustnej, może mieć problem by odpowiednio przygotować pokarm do przełknięcia, w konsekwencji może połykać za duże kawałki, może się krztusić i dławić, może odczuwać ból w trakcie połykania, w tym przypadku typowe jest również chomikowanie jedzenia oraz zmniejszona świadomość na posiadanie resztek pokarmowych na ustach czy twarzy, słaba świadomość sensoryczna może również powodować nadmierne ślinienie się,
• zmniejszona zdolność do rozróżniania uczucia głodu i sytości: dziecko może nie czuć potrzeby nawadniania się, może nie czuć głodu,
• część dzieci z zaburzeniami SI ma tendencję do umieszczania w jamie ustnej produktów, które nie są zdatne do jedzenia,  przy jednoczesnym unikaniu wkładania do ust pokarmów,
• obniżone zdolności motoryczne, niezbędne do efektywnego gryzienia, żucia czy połykania, mogą spowodować zakrztuszenia, a przy następnej okazji nawet totalną odmowę przyjęcia danego pokarmu.

Opracowanie

Marzena Pietrowska

Literatura: Lori Ernsperger, Tania Stegen-Hanson, „Zjedz coś. Proste i skuteczne sposoby radzenia sobie z awersjami pokarmowymi i problemami z odżywianiem się u dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej i innymi trudnościami”.